1402 tarihinde Timur ile Yıldırım Bayezid arasında gerçekleşen Ankara Savaşı Timur lehine sonuçlanmıştır. Timur, Osmanlı topraklarını Anadolu beyliklerine tekrar iade etmiştir. Daha sonraki takip eden yıllarda Fetret Devri bitince bu topraklarda kendi egemenliğini kurmak isteyen Çelebi Mehmet bu beylerle savaşmak zorunda kalmıştır. Orta Anadolu’da bulunan bu feodal beyler kendilerini İlhanlı- Eratna devletlerinin mirasçıları olarak görüp, bölgede “Timur’dan nişanım (ferman) vardır, Timur bu memleketi bana verdi.” diyerek başkaldırmışlardır.
İnal-oğlu Beyliği de
bunlardan biridir. İnal-oğlu, Çelebi Mehmet ile Tokat’ın batısından Turhal’a
doğru uzanan Kazova’da karşılaşır. Askerlerin sayısına güvenen İnal-oğlu,
bir süre sonra Çelebi Mehmet’in karşısında tutunamayıp savaşı kaybeder.
İnallu Oymağı, Çorum
Sancağı’nın Karahisar-ı Demürlü ve Katar Kazaları ile Sivas Sancağı’nın
Mecidözü ve Hüseyinabad Kazalarına dağılmışlardı. Günümüzde Çorum’un
ilçelerinden biri olan Mecidözü, 1575’te Sivas Sancağı’nın kazalarından birini
oluşturuyordu. Katar Kazası, Çorum ile İskilip arasında kalan bölgeyi
kapsamaktaydı. Günümüzde ise bölgedeki Kızılırmak’ın oluşturduğu alanlar ile
Uğurludağ’a tekabül etmektedir. Karahisar-ı Demürlü Kazası, günümüzde Alaca
ilçesinin hemen kuzeyinde, Mahmudiye yakınındaki Kalehisar köyü olarak
belirtilmiştir. 1575 tarihinde Sivas Sancağı’na bağlı bir kaza olan
Hüseyinabad’ın günümüzdeki sınırları ise, Çorum’un Alaca ilçesi ile Yozgat’ın
Sorgun ilçesi arasında kalan bölgeye denk gelmektedir.
İnallu Oymağının
tahrir defterlerindeki izlerine ise 1455 tarihli Sivas mufassal defterinde
tesadüf edilmektedir. Bu tarihte müstakil bir cemaat olarak kaydedilen
İnalluların, 1485 İnallu-Ballu Kadılığını oluşturduğu görülüyor. 1455 tarihinde
Hüseyinabad nahiyesindeki birçok köyün hassı divanileri, İnallular’dan Ferhad
veledi Esen ve Ferhad veledi İnal Beyler tarafından tasarruf ediliyordu.
İnallu cemaatlerinin
Karahisar-ı Demürlü, Hüseyinabad ve Mecidözü kazalarının muhtelif karye ve
mezralarına yerleşerek ziraatla uğraştıkları ve bunun karşılığında da
vergilerini sipahilere verdikleri görülüyor. Defterlerinin tutulduğu merkez ise
İnallı Kazasıdır. Vergi ve Nüfus kayıtları olarak İnallı kazasına bağlı köyler
Adli ve idari olarak Mecitözü kazasına bağlı iki başlıdır. Buna göre Mecidözü kazasının Keşlik
mezrasını, Kara Hecin(Kara Hacip) karyesinde bulunan Saru Kaymak, Çokradan
ve Kaplan Alan mezralarını, Karkın ve Hakşeh karyesi toprakları içerisinde
bulunan Sevindik Alanı mezrasını İnallu oymakları tasarruf edip,
vergisini buradaki sipahilere veriyorlardı. Hüseyinabad kazasına bağlı
Karapınar, Geçüd, Gerdek Kaya, Yaban, Köşker (Kara Köselü cemaati) karyeleri ve
Çelibağı mezrası ile Ağca Sofu, Gök (Gökköy), Yaycılar, Çelebi Bey
namı diğer Hayır(Mustafa Çelebi), Kozluca (Polad Hacılu cemaati) kışlaklarında
İnallu cemaatleri ziraatla uğraşıyorlardı.
Kaynak: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bölümü GTT. Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi Davut Şahbaz’ ın tez çalışmasında alıntıdır.
Son güncellenme:05.0872021
©. Kaynak göstermeden yayınlamayın.