KIŞLA’DAN DÜNYA’YA
İnsanlık tarih boyunca, sürekli bir değişim, gelişim ve hareketlilik içinde olmuştur. Bu çoğunlukla ihtiyaçtan, kimi zaman da isteğe bağlı olmadan zoraki olmuş, yaşadıkları yerleri terketmişler ya da göç etmişlerdir.
Anadolu coğrafyasında yaşayan halklar bu sözünü ettiğimiz hareketlilikten
nasibini fazlasıyla almıştır. Bu göçler ve hareketler kimi zaman devletler
tarafından kayıt altına alınmışsa da, konar göçer yaşayan büyük halk
kitlelerinin izini sürmek o kadar da kolay değildir.
Köyümüzün de bu bağlamda
geçmişi ve kökenleri hakkında yeteri kadar bilgiye ne yazık ki sahip değiliz.
Ancak yine de insan kökenlerini merak ediyor ve bulabildiği bilgi
kırıntılarıyla, duyumlarla gidebildiği yere kadar gitmek istiyor.
Gökköy’ün bilinen yazılı kaynaklardan öğrenebildiğimiz
tarihi 200 yıl kadar öncesine dayanmaktadır. Sözünü ettiğimiz tarih bugünkü bulunduğu
ve adını bir söylenceyle aldığı yer olan Gökköy ile ilgili. Gökköy’den öncesi
ise yazılı bilgi olmayıp, yaşlı kuşaklardan aktarılarak gelen söylencelerle
öğrenebildiklerimizle sınırlı.
Bilinebilen ilk yerleşim yeri Öz mevkiinde bulunan “Kışla Köyü“dür.
Buraya ne zaman yerleştikleri ne zamana kadar yaşadıkları bilinmemektedir. Daha
sonra bugün dahi o isimle bilinen ve anılan Eskiköy’e sonra da büyük ihtimalle
1700 lerde bugünkü yerine yerleşmiştir.
Bunun öyküsünü Gökköy’ün Kültür Bohçası kitabından aktarayım : “Köyün
davar çobanı Gök Ali’nin otlakta davarları otlatırken, ıslak sakallı bir teke
dikkatini çeker. Gök Ali, köy halkının susuzluktan yakınarak yeni yerleşim yeri
aradığını bildiginden, ıslak sakalli
tekenin durumundan köyü haberdar eder. Bunun üzerine Gök Ali ile köylüler birlikte tekenin takibini yapmaya
karar verirler. Bir gün nihayetinde tekeyi takip ederek suyun kaynağına
ulaşırlar. O gün bir sevinçle köye döndüklerinde köylü sorar.
-
Eyy.. suyun yerini bulabildiniz mi ?
-
Bulamaz mıyız, bulduğumuz su yedi
sülalemize de yeter .
-
Peki bu bulduğunuz su nerede ?
-
Nasıl tarif etsek bilmiyoruz ki şu
kocaman bir taşın altında, etrafında tarifi mümkün bir işaret söyleyemeyiz.
-
Niye ?
-
Çünkü Gök’ten başka hiçbir yer
görünmüyor. Etrafında çamlar sanki göğe ulaşmış, taa ki o kadar büyümüş.
-
Desenize orası da buradan farksızmış.
Gök’ten başka bir yer göremeyeceğiz.
Köylü
suyun bulunduğu yer olan Kaliğin Pınar’ın çevresine yerleşmeye karar vererek bu
bölgeye göçederler.Köylü bir rivayete göre suyun bulunduğu haberinin verildiği
andaki sohbeti hatırlayarak, yeni yerleşim yerine de Gökköy adını verirler. „
Buraya sekiz ailenin geldiği söylenmekte, sonraları başka
köylerden kişiler ve aileler de gelerek giderek büyümüştür. Gerçekten de
çeşitli nedenlerle pekçok aile ya da sülale başka köylerden gelip Gökköy’e
yerleşmiştir. Başka başka köylerden gelen oymak ve sülaleler zamanla karışıp
kaynaşarak çoğu „hısım“, „akraba“ oldu. Bugün köylülerimiz „delme/takma“ diye
adlandırdıkları biçimde birbirleriyle akraba olmuşlardır. Seyfettin İlhan’ın
tespit ettiği Osmanlı kaynaklarında 1830 larda köy 150 nin üzerinde bir nüfusa ulaşmış görülüyor.
Yine tarihi bilgilere göre Köyümüzü yaylak olarak kullanan gruplar da gelmişlerdir.
Bu bilgiler Osmanlıca kaynaklardan tespit edilmiş, olup yayınlanmayı
beklemektedir.
İşte bu tarihten günümüze kadar bilinen Gökköy‘ün, başlıca
geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktı. Köyün giderek nüfusunun artması ki, 1965
Nüfus sayımında 1000 e yaklaşıyordu. Türkiye ve Dünya’daki sosyo-ekonomik
gelişmeler, Gökköy’ü de yakından etkilemeye başladı. Başlangıçta mevsimlik
inşaat işçisi „amele“ olarak Ankara’ya, Çorum’a giden gençler, belli bir zaman
sonra oralarda artık yerleşmeye başladılar. İlkokulu köyde bitiren çocuklar
eğitimlerine ya Yatılı okullarda ya da Çorum’da tutulan öğrenci evlerinde
eğitimlerine devam ediyorlardı. Bu arada bir başka gelişme köyümüzü daha büyük
oranda etkileyecekti.
Almanya başta olmak üzere Hollanda, Belçika ve Fransa’nın
Türkiye’den işçi talep etmesi nedeniyle, kurdukları Gökköy Kalkınma Kooperatifi
aracılığıyla 1965 lerden itibaren pekçok genç bu ülkelere „misafir işçi „
olarak gitti. Bir süre sonra da ailelerini yanlarına alarak, o ülkelerde
yerleşmeye başladılar. Bugün Avrupa genelinde 200 e yakın Gökköylü aile
yaşamaktadır.
Yurt içinde ise başta Ankara olmak üzere, Çorum ve
Antalya’ya da iş bulup yerleştiler. Okullarını bitirip meslek sahibi olanlar da
oralarda yaşamaya başladılar. Bugün Gökköy’de yaşayan Gökköylünün kat be kat
fazlası başka kentlerde ve devletlerde yaşamlarını sürdürmektedirler.
Birkaç
satırda özetlediğimiz bu gelişmeler, o
kadar basit ve kolay olmadı elbette, gidenler daha rahat bir yaşama kavuşsalar
da bunun için hepsi de çok büyük ve emek verdi, bedel ödedi. Sevdiklerinden,
ailesinden, dostlarından uzaklara savruldu. Ama hayat devam ediyor ve insan da
bu hayata uyum sağlamada son derece maharetli.
Gökköy’de
salan kökler bugün Dünya’nın dörtbucağına uzanan
dallar oldu. Kimileri köklerinden oldu, unuttu, kimi dallar kırılıp yokoldu
gitti. Kimileri de kökler ile dallar arasında bağlantı kopmasın diye uğraştı
durdu.
Elbette
Gökköy’den kopup giden bu hayatlardan bazıları, başka mecralara aksa da,
pekçoğu başlangıçta her yıl, iki yıl da bir de olsa izine gelip „iz“lerinin
kaybolmamasına özen gösteriyordu. Giderek azalsa da bu „iz“ sürmeler, bundan
vazgeçmeyenler de vardı. İşte Kökler ile dallar arasında bağını koparmayan
Ankara’daki Gökköylüler önce bulundukları yerde bağlarını güçlendirmek, sonra
da, doğdukları yerle bağlarını koparmamak için biraraya gelip Gökköy YD
Derneği‘ni kurdular(1989). Derneğin amacına uygun olarak Gökköy için hizmet
yapmayı, kendi aralarında dayanışmayı ve birlik olmayı başardılar. Tüm Gökköylüleri
biraraya getirmeyi başardıkları Gökköy Şenlikleri’ni düzenlediler. İlki 1991 de
Kurucaöz’de gerçekleştirilen şenlik, günümüze kadar geçen yıl hariç aralıksız
yapılmaktadır. Tüm köylülerimizin biraraya gelmesinde çok önemli katkıları
olmuştur, bu şenliklerin. Şu ana kadar katkı sunan ve destek veren tüm canlara
teşekkür borçluyuz.
Çorum’da
yaşayan Gökköylüler de yine bir dernek kurarak, aralarındaki dağınıklığı
giderip, dayanışma ve birliği sağlayarak, yapılan bu şenliklerde destek
vermeye, katkı sunmaya başladılar.
Köyümüzün
halkı ve dışarıda yaşayan Gökköylülerin katkılarıyla köyümüze Cemevi
yaptırılmıştır. Buraya katkı verenler kadar vermeyenlerin de olduğunu da ne
yazık ki yaşayarak gördük.
Yurtdışında
yaşayan Gökköylülerin köyle bağlantı kurmaları daha zordu, ama imkansız
değildi. Uzakta olmak, teknik gelişmeleri kullanmaya zorladı. Rahmetli Yusuf
Alataş’ın da katkısıyla Kazım Doğan
internette Gökköy Köyü sitesini kuruldu. Köyle ilgili bilgi, belge, fotoğraf ve
duyuruları paylaşıldı. Gelişmelere uygun olarak „Gökköy Radyosu“ ile müzik ve
sohbet yayınları yapıldı. Burada kurulan bağlantıların sayesinde Almanya’da
Avrupalı Gökköylüler Şenlikleri düzenlendi. Bu şenliklerden elde edilen
gelirlerin bir kısmı, Ankara GKYDD ne başarılı öğrencilere yardım için
bağışlandı. Gökköy Sitesi, artık yeterince kullanılmadığı için kapatıldı, zira
Sosyal Medya iletişimde yeni mecra haline gelmişti. Yine Kazım Doğan tarafından
oluşturulan Facebook’ta „ Çorum Gökköy Köyü Grubu“ 9 yıldan beri, paylaşım ve duyurularla, köy
ve köylülerimizle olan bağlantılarımızı tüm bileşenlerin katkısıyla
sürdürmekteyiz. Gökköy Köyü Muhtarlığı Grubu da köyle ilgili paylaşımlar
yapmaktadır. Ayrıca yine Gökköy adına açılmış bir başka grupta da paylaşımlar
yapılmakta. Antalya Gökköylüler Grubu da bu mecrada paylaşımlar yapmaktadır.
Facebook’ta bu değişik Gruplar yerine tek bir grubun bu konuda hizmet vermesi,
kafa karışıklığını önleyebilir. Instagram’da da daha çok fotoğraf paylaşımları
yapılmaktadır. Tüm köylülerimizin acı ve sevinçli anlarını birbirlerine
duyurmaları için paylaşım yapmaları önemli ve gereklidir.
Ayrıca bu
yazıyı paylaştığım, Seyfettin İlhan’ın https://gokkoykoy.blogspot.com/ sitesi de internette Gökköy ile ilgili
bilgilerin, belgelerin, fotoğrafların yeraldığı, sizlerin de katkı vererek
zenginleştirilecek bir alan olarak bulunmaktadır.
Tüm bu
çabaların kök ve köklerinden kopmayan dalların bağlantısını sürdürmek, kökünden
kopmama isteğinden kaynaklanmaktadır. Kökümüz bizleri ayakta tutmaya devam
edecekti.03.01.2021